Wilson ilkeleri ve Sonuçları Nelerdir ? B irinci Dünya Savaşı; katılan devletlerin beklediği kadar kısa sürmedi ve savaş uzadıkça her ik...
Wilson ilkeleri ve Sonuçları Nelerdir ?
Birinci Dünya Savaşı; katılan devletlerin beklediği kadar kısa sürmedi ve savaş uzadıkça her iki tarafta da yıpranmaya başladı. Savaşa katılanlar, I. Dünya Savaşı’nın yakında biteceği ve kısa sürede barış sağlanacağı konusunda arzu uyandırdı.8 Ocak 1918'de, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Woodrow Wilson, I. Dünya Savaşı'nın sona ermesi için koşullar, barış için gerekli ortamın yaratılması ve barış için koşullar hakkında açıklamalar yapan ilkeler yayınladı. Başkan Woodrow tarafından yayınlanan ilkelere Wilson İlkeleri denir.
Wilson İlkelerinin temel amacı; I. Dünya Savaşı'nın sonunda uyulması gereken kuralları belirlemek ve insanlığın daha fazla zarar vermeden barış içinde yaşamasını sağlamak için gerekli koşulları sağlamak. Bu nedenle ortaya çıkan fikirler yayınlandı ve yayınlandı.
Wilson İlkelerinin ana unsurları kısaca şöyle özetlenebilir:
1. Barış anlaşmaları ve diplomasideki açıklık ve şeffaflık temel olacaktır ve devletler kendi aralarında gizli anlaşmalar yapmaktan vazgeçeceklerdir.
2. Ülkelerin gelişimini sınırlayan uluslararası ekonomik engeller mümkün olduğunca kaldırılacak, tüm devletler arasında eşitlik sağlanacaktır.
3. Ülkelerde silahsızlanma çalışmaları başlatılacak ve silahsızlanmayı azaltmak için karşılıklı güvence verilecek.
4. Muzaffer Devletler, kaybeden Devletlerden toprak ve savaş tazminatı alamazlar.
5. Devletlerin karasuları dışındaki denizler serbest bölge olacaktır. Denizlerde tam bir özgürlük olacak.
6. Milletler Cemiyeti, devletler arasındaki anlaşmazlıkları barış yoluyla çözecek uluslararası bir örgüt olarak kurulacak ve tüm devletlerin egemenliği ve toprak bütünlüğü karşılıklı olarak güvence altına alınacaktır.
7. Boğazlar, tüm ulusların ticari gemilerine açık olacak, uluslararası geçişlere açık olacak ve bu özgürlük milletler tarafından kontrol edilecektir.
8. Belçika ve Polonya bağımsız olacak ve Macaristan ve Avusturya halkına hakimiyette gelişme fırsatı sağlanacaktır.
9. Romanya, Rusya, Belçika, Sırbistan, İtalya, Karadağ ve Romanya sınırları yeniden tanımlanacak.
10. İşgal altındaki Fransa, Rusya, Sırbistan, Romanya ve Karadağ bölgeleri derhal tahliye edilecektir.
11. Türk hakimiyetindeki bölgelerin egemenliği Osmanlı Devleti'nde sağlanacak ve diğer bölgelerdeki ülkelere özerklik hakkı verilecek.
WILSON İLKELERİNİN SONUÇLARI
Wilson İlkeleri, ülkelerin hayatta kalmasını ve savaşların sona ermesini amaçladı. Muzaffer devletlerin öne sürdükleri fikirleri sonucunda, istediklerini yapma yeteneklerini kısıtlama, kaybedilen devletlerin varlığını sürdürme hakkı verme.
Sunulan fikirler kazanan devletler tarafından istenildiği gibi yorumlandı, bazı ilkeler çıkarlara uygun olarak benimsendi ve amaçlarına aykırı olarak uygulamalarından kaçınıldı.
Wilson İlkelerinin sonuçları aşağıdaki gibi kısaca özetlenebilir:
1. Wilson İlkeleri, mağlup olmuş devletler için devam eden barışın bir sembolü olarak görülmüştür. Halklara barış hakkında umut verdi.
2. Wilson İlkeleri, Müttefik Güçlerin çıkarlarına bir çelişki olarak kabul edilmedi, ancak desteğini kaybetmemek için ilkelere kabul edildiği izlenimini verdi.
3. Wilson İlkeleri, kazanan devletler tarafından istenildiği gibi yorumlandı. Tazminat yenilenen devletlerden normal şartlarda alınmamasına rağmen, savaş tazminatı onarım ve tamir adı altında alınmıştır. Sömürge faaliyetleri Manda adı altında yürütüldü.
4. Wilson İlkeleri, Osmanlı topraklarında bağımsız bir Türk devletinin kurulabileceğini göstermiş ancak Öte yandan, azınlıkların ulusal ilkelere göre bağımsız devletler kurmasına ve Osmanlı topraklarını sökmesine izin vermiştir. Bu nedenle, Wilson İlkelerinin asıl amacının Osmanlı İmparatorluğunu ulusal ilkelere göre parçalamak olduğu anlaşıldı.
