Dünyanın Günden Güne  Artan Küreselleşmesi      Küreselleşme, dünyada son zamanlarda yaşanan gelişmeleri açıklamak için sıkça kullanılan b...

 

Dünyanın Günden Güne  Artan Küreselleşmesi

    Küreselleşme, dünyada son zamanlarda yaşanan gelişmeleri açıklamak için sıkça kullanılan bir kavramdır. Bu gelişmelerin ekonomik, siyasi, sosyal, teknolojik ve kültürel boyutları olduğu için de küreselleşmenin tanımı ve anlamı kişiden kişiye göre farklılık gösterebilmektedir. Küreselleşme kavramı ile ilgili problem, bu kavramın “onlar” olduğu kadar “o” olmamasıdır. O, tek bir süreç olmayıp kimi zaman çakışan ve iç içe geçen, kimi zaman da birbiri ile çelişen ve karşıt olan bir süreçler kompleksidir. 

        Küreselleşme kavramının net bir tanımının oturmamış olması, aslında çağımızın yeni terimlerinden biri olması ile de açıklanabilir. Bu kavram, sosyal bilimler açısından tam olarak bir kalıba, bir tanıma kavuşmak için çok gençtir.Polonyalı filozof ve sosyolog Zygmunt Bauman, küreselleşmenin, yeryüzünün hemen hemen her alanındaki değişimi ifade etmek için kullanılan, “parolaya dönüşmüş moda bir deyim” olduğunu söylemiştir.Kavramın en genel tanımlarından biri; küreselleşmenin ülkeler arasında karşılıklı iletişim, etkileşim ve bağımlılığın artması, ekonomik, siyasî ve kültürel ilişkilerin yoğunlaşması ve ulusal sınırları aşan evrensel bir hukukun ve kamuoyunun oluşma süreci anlamına geldiği şeklindedir.

Küreselleşme ile ilgili en çok tutulan tanımlardan birini, Japon yazar Kenichi Ohmae yapmıştır ve küreselleşmenin en kısa ve net haliyle “sınırsız dünya” anlamına geldiğini öne sürmüştür. Bu tanıma göre küreselleşme, basitçe, piyasanın ilkelerinin, siyasî ya da iktisadî herhangi bir sınır tanımadan daha geniş alanlarda hakimiyet sağlamasıdır. “Sınırsız Dünya” fikri ‘evrensel kapitalizm’ olarak da ifade edilmektedir.

Avusturya ekolünün önde gelen isimlerinden ekonomist, siyaset bilimci ve filozof Friedrich von Hayek, küreselleşmeyi; “genişletilmiş düzen” extended order olarak adlandırmıştır. Küreselleşmenin ne olduğu kadar ne olmadığı da önemlidir. Zira, küreselleşme eleştirilerinin çoğu küreselleşme bağlamından kopuk bir şekilde yapılmaktadır. Kollektivist yaklaşımlarla küreselleşme günah keçisi ilan edilmekte ve emperyalizm ile karıştırılmaktadır. Güçlü devletlerin emperyalist, saldırgan politikaları ile küreselleşme bir tutulmamalıdır. Aksi halde yapılan tespitler, yorumlar ve eleştiriler isabetsiz olacaktır.

 

KÜRESEL SİSTEMİN BOYUTLARI

Tarihsel süreçte, küreselleşmenin başlangıcı 16. yüzyıla kadar uzanmaktadır.küreselleşme kavramı ilk olarak 1980’lerde bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmelerin sonucunda işletme ve finans dallarında kullanılmış ve  1990’lardan sonra ise sosyoloji, kültür ve medya çalışmaları, uluslararası ilişkiler, siyaset bilimi gibi sosyal bilimlere ait birçok disiplinin de bu kervana katıldıkları gözlenmiştir. Bu noktada teknoloji, küreselleşme sürecinin baş aktörü, lokomotifi, olmazsa olmaz unsurudur. Ancak toplumsal gelişme ve değişmenin merkezi unsuru olan teknolojik yenilenmenin, ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel alanlara yansıması belli bir zaman gecikmesiyle gerçekleşmektedir. Bu durum söz konusu alanların değişim esnekliklerinden kaynaklanmaktadır.

Teknolojik Boyutu

 Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki yenilenme ve bu yeniliklerin her alanda kullanımının yaygınlık kazanması, dünyada mekan - mesafe kavramının eski anlamını 1980'li yıllardan itibaren ortadan kaldırmıştır. Bu durum küreselleşme bağlamında belki de ilk etkisini finans piyasalarında hissettirmekle birlikte bu etki günümüzde  siyasetten kültüre, ticaretten çevreye çok daha geniş bir alana yayılmıştır. Teknoloji, küreselleşme sürecinde, yeterli koşul değildir; zorunlu, olmazsa olmaz koşuldur

Ekonomik Boyutu

Küreselleşme’nin Ekonomik boyutu genel anlamda, ülke ekonomilerinin dünya ekonomisiyle dahil olması, yani dünyanın tek bir pazarda bütünleşmesini ifade etmektedir.

Siyasal Boyutu

Küreselleşme de siyasal boyutu Ülkeler arasında fiziksel ve ekonomik egemenliklerin törpülenmesi olarak açıklayabiliriz. Küreselleşme aynı zamanda, farklı toplumsal kültürlerin ve inançların daha yakından tanınması, ülkeler arasındaki her türlü ilişkinin yaygınlaşması ve yoğunlaşması, ideolojik ayrımlara dayalı kutupların ortadan kalkması sonucunu doğuran kaçınılmaz bir süreçtir

Sosyo-Kültürel Boyutu

Değişimin hızla yaşandığı ve zorunlu olduğu dünyamızda toplumsal yaşamın her alanında değer yargılarının, alışkanlıkların farklılaştığı görülmektedir. Tüketim alışkanlıkları, giyim, gelenek ve görenekler evrensel boyutta birbirine benzemeye başlamıştır. Küresel kültürün etkisi ile yerel kültürler kendisini oluşan bu tek bir dünya kültürünün etki alanına teslim etmiştir.

Finansal Boyutu

Finansal Küreselleşme, dünya sermaye piyasalarının artan karşılıklı bağımlılıkları, ortaklıklar kurmaları ve uluslararası sermaye hareketlerinin serbestleşmesi ve örümcek ağı gibi tüm dünyayı sarması olarak algılanmaktadır